Παρακολουθώ
με ενδιαφέρον την ροή ειδήσεων σχετικά με την πανδημία όχι μόνο για
επιδημιολογικούς λόγους αλλά και τον αντίκτυπο σε όλες τις πτυχές του
πολιτισμού.
Η
πανδημία του COVID-19 είναι μία παγκόσμια κρίση, η
οποία δεν περιορίζεται μόνο σε υγειονομική κρίση αλλά εξαπλώνεται σε οικονομική,
κοινωνική, πολιτική και κρίση αξιών.
Οι
μεγιστάνες του χρήματος πάντα λένε ότι σε μία κρίση κρύβονται ευκαιρίες και
έτσι θα πρέπει να αποτελεί πλέον η πανδημία του κορονοϊού. Αφού εμφανίστηκε θα
πρέπει ατομικά και συλλογικά να την εκμεταλλευτούμε ώστε να θέσουμε τις βάσεις
για ένα καλύτερο και ασφαλέστερο μέλλον σε όλα τα επίπεδα. Να βρούμε την ευκαιρία σε αυτή την κρίση, να την αξιοποιήσουμε στο
έπακρο και να γίνει το θεμέλιο για το μέλλον.
Ήδη
είδαμε σημαντικές μεταβολές στην παγκόσμια οικονομία, όπως εκτίναξη της χρήσης
των ψηφιακών αγορών αλλά και την διεκπεραίωση των επαγγελματικών υποχρεώσεων
μέσω διαδικτύου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ήδη εξέφρασαν
την ευκαιρία που εντόπισαν από την πανδημία και έθεσαν ως στόχο την ανάπτυξη της
λεγόμενης πράσινης οικονομίας.
Όμως δεν
νοείται πράσινη οικονομία χωρίς ουσιαστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της αστυφιλίας
και αφού το πρόβλημα είναι τρομακτικό για την ύπαιθρο των ευρωπαϊκών χωρών και
ειδικά για τις μεσογειακές χώρες, όπου θα γίνει περιληπτική αναφορά με μελέτη
περίπτωσης την Κύπρο.
Όμως πριν αναφέρω τις θέσεις μου για το θέμα αυτό θα ήθελα να αναφέρω
κάποια γεγονότα που προέκυψαν την τελευταία εβδομάδα:
Ø
Ο Γενικός
Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών σε μήνυμα του και μετά από δημοσίευση της μελέτης
δήλωσε ότι τα κρούσματα κορονοϊού σε παγκόσμιο επίπεδο σε ποσοστό 90 % αφορά
αστικές περιοχές.
Ø
Αυξήθηκε το
ενδιαφέρον αλλά και οι πωλήσεις νησιών και καταφυγίων σε εκατομμυριούχους γιατί
πιστεύουν ότι αποτελούν ασφαλές μέρος για προστασία από την πανδημία.
Ø
Στην τεράστια
πυρκαγιά που ξέσπασε την περασμένη εβδομάδα στην Πορτογαλία, στα ρεπορτάζ έγινε
αναφορά ότι η Πορτογαλία αντιμετωπίζει τεράστιο πρόβλημα με τις πυρκαγιές γιατί
εκτός από τις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών (ξηρασία, μειωμένες
βροχοπτώσεις, καύσωνες) που εντείνουν το πρόβλημα, η αστυφιλία επιδεινώνει το
πρόβλημα αφού δεν υπάρχουν πλέον άνθρωποι στην ύπαιθρο να περιποιούνται τις εκτάσεις
όπως κόψιμο θάμνων, καθαρισμός από ξηρά χόρτα κλπ
Η ευκαιρία για επιστροφή στην ύπαιθρο
Οπότε
πιστεύω ακράδαντα ότι η κρίση της πανδημίας, η διακήρυξη για ανάπτυξη της πράσινης
οικονομίας αποτελούν την χρυσή ευκαιρία για τις κυβερνήσεις ειδικά για τις μεσογειακές
χώρες ώστε να προωθήσουν την επιστροφή στην ύπαιθρο και στην αντιμετώπιση της αστυφιλίας.
Ο
Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ δίνει έμφαση ότι η κρίση της πανδημίας μας δίνει την
ευκαιρία να ξαναχτίσουμε τις πόλεις μας, να αναθεωρήσουμε το αστικό περιβάλλον
και τον τρόπο ζωής μας αλλά πιστεύω ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα για
επιστροφή στην ύπαιθρο.
Φυσικά και οι πόλεις πρέπει να γίνουν
πιο ανθρώπινες, πιο οικολογικές, πιο ‘’ έξυπνες ‘’ με την βοήθεια της τεχνολογίας
αλλά οι χώρες που θα επιτύχουν στο μέλλον θα είναι οι χώρες που θα αξιοποιήσουν
στο έπακρο την ύπαιθρο τους, καταρχάς
κάνοντας τις περιοχές της ξανά κατοικήσιμες και σε περιοχές όπου μία σύγχρονη
οικογένεια θα μπορεί να διαβιώσει με όλες τις σύγχρονες ανέσεις σε μία πόλη και
φυσικά να υπάρχουν ευκαιρίες για εργασία. Σε αυτό τον τομέα μπορεί να βοηθήσει
ότι αρκετές δουλειές γίνονται μέσω διαδικτύου πλέον και δεν είναι απαραίτητη η
φυσική παρουσία του εργαζόμενου στον χώρο εργασίας. Η τάση αυτή αναμένεται να
αυξηθεί στο μέλλον οπότε δεν θα υπάρχει κανένα κώλυμα για κάποιον νέο να ζει
στην ύπαιθρο και να εργάζεται από το σπίτι.
Παρατηρούμε
ότι εκατομμυριούχοι αγοράζουν απομονωμένες περιοχές όπως νησιά ή καταφύγια ώστε
να νιώθουν πιο ασφαλείς από την πανδημία. Θα υπάρχουν αρκετοί οι οποίοι θα πουν
‘’ αυτοί έχουν τα λεφτά να το πράξουν
αυτό και έτσι θα προστατευτούν καλύτερα από την πανδημία, ενώ εμείς οι φτωχοί
είμαστε στο έλεος του Θεού ‘’. Και όμως δεν είναι έτσι τα πράγματα … Αν
αποφασίσει κάποιος να ζήσει στην ύπαιθρο (και τονίζω εφόσον υπάρχουν ευκαιρίες
εργασίας και ανέσεις της σύγχρονης ζωής, εδώ που πρέπει να παρέμβουν οι
κυβερνήσεις) θα βρίσκεται στην ίδια μοίρα με ένα εκατομμυριούχο που ξόδεψε ένα
κάρο λεφτά για να αγοράσει ας πούμε ένα μικρό νησί. Εξάλλου η ζωή στην ύπαιθρο
εκτός από τα πλεονεκτήματα που προσφέρει σε ποιοτική ζωή, στον καιρό της καραντίνας
οι κάτοικοι της ήταν τυχεροί και θα είχαν περισσότερες κινήσεις ελευθερίας από
κάποιον που έπρεπε να περιοριστεί σε ένα διαμέρισμα 70 τμ σε πολυκατοικία μέσα
στην πόλη.
Οπότε παρατηρώντας την ροή των γεγονότων
που προκύπτουν από την πανδημία του κορονοϊού, οι κυβερνήσεις με σωστό
μάρκετινγκ και εφόσον προβούν σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες θα μπορούν πιο
εύκολα να πείσουν νέους ανθρώπους να μείνουν στην ύπαιθρο, ακόμη να σκεφτούν να
μετακομίσουν στην ύπαιθρο και να ζήσουν εκεί.
Το πόσο
σημαντικό είναι η αξιοποίηση της υπαίθρου για την αντιμετώπιση των κλιματικών
αλλαγών δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στην περιποίηση των περιοχών ώστε να
μειωθούν οι πυρκαγιές αλλά προσφέρει πολλαπλές ευκαιρίες. Για παράδειγμα σε ένα
χωριό θα πρέπει να περπατήσεις 3 λεπτά ή με το ποδήλατο 1 λεπτό ώστε να πας
στην καφετέρια ή στο περίπτερο ενώ στην πόλη πιθανόν να χρησιμοποιήσουμε το
αυτοκίνητο άρα έχουμε περισσότερη σπατάλη ορυκτών καυσίμων και αυξανόμενες
εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Κάποιος που θα ζει στην ύπαιθρο θα θελήσει
ενδεχομένως να προχωρήσει σε οργανωμένη δενδροφύτευση για καλλωπισμό της περιοχής
ή την φύτευση οπωροφόρων δέντρων είτε για προσωπική κατανάλωση είτε για
συμπλήρωση του μηνιαίου εισοδήματος είτε για πλήρης εργασία, οπότε αυτό αμέσως
συνεπάγεται με ορθότερη χρήση της γης σε αντίθεση με την εγκατάλειψη, τα δέντρα
αποτελούν σημαντική πηγή απορρόφησης διοξειδίου του άνθρακα κλπ
Κυπριακή (και μεσογειακή) πραγματικότητα
Αν
παρακολουθήσει κάποιος την εξέλιξη των πραγμάτων σχετικά με την αντιμετώπιση της
αστυφιλίας θα παρατηρήσει ότι η κατάσταση είναι τραγική. Στην Κύπρο το θέμα της
αντιμετώπισης της αστυφιλίας είναι πάντα ψηλά στις προεκλογικές δεσμεύσεις πριν
τις προεδρικές εκλογές εδώ και δεκαετίες αλλά δυστυχώς πολλά λίγα έχουν γίνει
μέχρι σήμερα με αποτέλεσμα να παρατηρούμε ερήμωση της κυπριακής υπαίθρου.
Οι
κάτοικοι της υπαίθρου διαμαρτύρονται γιατί συνεχώς βρίσκονται αντιμέτωποι με
ακόμη πιο δυσχερείς καταστάσεις της καθημερινής αντί να βελτιώνονται τα
πράγματα όπως η απουσία τραπεζικού ιδρύματος, αναπτυξιακά έργα, ευκαιρίες
απασχόλησης, μειωμένο ή και καθόλου ιατρικό ίδρυμα κλπ
Υπάρχουν
αμέτρητες συζητήσεις και μελέτες για την αντιμετώπιση της αστυφιλίας οπότε στην
παρόν αναφορά θα ήταν άσκοπο να παραθέσω προτάσεις ή να παπαγαλίσω γιατί μπορεί και να ειπώθηκαν ήδη. Αν υπάρξει μία
ουσιαστική δημόσια συζήτηση θα επανέλθω παραθέτοντας προτάσεις με επιχειρήματα
και γεγονότα υποστηρίζοντας ολοκληρωμένα την πρόταση μου για αξιοποίηση της ευκαιρίας
από την πανδημία ώστε να αντιμετωπιστεί η αστυφιλία και η ύπαιθρος να αποτελεί
επιλογή για μόνιμη διαβίωση.
Ο
σκοπός ήταν να επισημανθεί η χρυσή ευκαιρία που παρουσιάζεται με την κρίση της πανδημίας
ώστε να έρθει ξανά στο προσκήνιο αλλά και να αξιοποιηθεί ουσιαστικά ώστε να
ξεπεραστεί το πρόβλημα της αστυφιλίας και να δοθούν κίνητρα και λόγοι για
επιστροφή στην ύπαιθρο.
Χρειάζεται
όραμα, πολιτική βούληση ώστε η ύπαιθρος να αποτελεί περιοχή όπου κάποιος θα
έχει ευκαιρίες απασχόλησης και ανέσεις της σύγχρονης ζωής. Χρειάζεται σωστό
μάρκετινγκ για να πείσεις τους νέους να παραμείνουν στα χωριά τους αλλά και να
προσελκύσεις περισσότερους ώστε να επιλέξουν την ύπαιθρο για μόνιμη κατοικία.
Όσο για
τα κονδύλια που απαιτούνται για την ανάπτυξη της υπαίθρου εύκολα μπορούν να ανευρεθούν.
Υπάρχει κονδύλι για την ύπαιθρο στον κρατικό προϋπολογισμό, υπάρχουν πολλά
προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορούν τις κλιματικές αλλαγές, την
αγροτική παραγωγή, την αντιμετώπιση της αστυφιλίας τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν.
Ενδεχομένως θα μπορούσαν κάποια κονδύλια να απορροφηθούν από την αντιμετώπιση
του COVID-19 ή η Ευρωπαϊκή Ένωση και
ξεχωριστά τα κράτη να διαθέσουν κονδύλια για ανάπτυξη της υπαίθρου ως μέρος
αντιμετώπισης της πανδημίας με το σκεπτικό του αποσυμφορισμού των αστικών
κέντρων.
Επιστροφή στην ύπαιθρο λοιπόν για
περισσότερη ασφάλεια από την πανδημία, για πιο ποιοτική ζωή, για αντιμετώπιση
των κλιματικών αλλαγών. Μπορούμε να το κάνουμε ;
Θα αξιοποιήσουμε την ευκαιρία που
αναδύθηκε από την πανδημία ώστε ένα διαχρονικό πρόβλημα να αντιμετωπιστεί
ουσιαστικά αλλά και να μετατραπεί ενδεχομένως σε πηγή ανάπτυξης για την
οικονομία της χώρας ή θα την προσπεράσουμε συνεχίζοντας ένα δρόμο χωρίς
ουσιαστικό όραμα για το μέλλον ;
